top of page

Ανάδοχος

ΑΝΑΔΟΧΟΣ

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ

 

Ὁ θεσμός τοῦ ἀναδόχου ξεκινᾶ ἀπό μία κατά βάση ἐκκλησιαστική ὑπόθεση, ὅτι ὁ ὑποψήφιος Χριστιανός ὀφείλει νά εἶναι ἐχέγγυος, νά ἔχει καλή ἔξωθεν μαρτυρία, νά ἐμφορεῖται ἀπό εἰλικρινῆ διάθεση γιά τή χριστιανική ζωή πού θά λάβει, καί γι' αὐτά ἐγγυᾶται ὁ ὑποψήφιος ἀνάδοχος.

Ἔργο τοῦ ἀναδόχου ὑπῆρξε, ἀρχικά, ἡ ἁπλή παρακαλούθηση τῆς πνευματικῆς γνώσης καί προόδου τοῦ ἀναδεχομένου καί ἡ συμπαράστασή του κατά τήν τέλεση τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Μετά τήν ἐπικράτηση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ, ἐν τούτοις, ὁ ἀνάδοχος ἀναλαμβάνει τή φυσική ἔλλειψη τῆς πίστεως καί τῆς μετανοίας στό νήπιο, φροντίζοντας μαζί μέ τούς γονεῖς γιά τήν κατά Χριστόν μόρφωση καί ἀνατροφή του. Ἐξ αὐτοῦ προκύπτουν τά ἑξῆς:

α) Ὁ ὑποψήφιος ἀνάδοχος δέον ὅπως εἶναι ἐνήλικας, (ὑπ' ἀριθμ. 498 π.ἔ./42 ΝΚ/200/19-1-2006 Ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος), ἀφοῦ ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων εἶναι ὑπεύθυνος διά τόν ἀναδεκτόν καί, τελικῶς, θά τοῦ ζητηθεῖ λόγος. Σέ περίπτωση κατά τήν ὁποία εἶναι ἀνήλικος ἐπικουρεῖται ὑπό τῶν γονέων του.

β) Ὁ ὑποψήφιος ἀνάδοχος ὀφείλει νά εἶναι ὄχι μόνο βαπτισμένος Ὀρθόδοξος Χριστιανός ὁ ἴδιος (Συνοδικοί Ἐγκύκλιοι ὑπ' ἀριθμ. 590/23-10-1986 καί 3983/2490ΝΚ/182/12-2-1996, ἡ τελευταία ἐκ τῶν ὁποίων ἀπαγορεύει νά γίνονται ἀνάδοχοι μέλη ὀργανώσεων μέ σοβαρές δογματικές ἀποκλίσεις), ἀλλά καί ζωντανό καί συνειδητό μέλος τῆς Ἐκκλησίας, νά ζεῖ δηλαδή συνειδητά τή μυστηριακή καί ἀγωνιστική ζωή τοῦ Εὐαγγελίου. Ἐξυπακούεται, φυσικά, ὅτι κάποιος πού περιφρονεῖ τό Ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου, ἔχοντας συνάψει μόνον πολιτικόν, ἀπαγορεύεται νά γίνει ἀνάδοχος (Συνοδικοί Ἐγκύκλιοι ὑπ' ἀριθμ. 2309/240/105/21-1-1982 καί 3262/46ΝΚ/2268/7-11-2000). Ὁ Ἐφημέριος δύναται νά βεβαιώνεται γιά τήν τήρηση τῶν προϋποθέσεων αὐτῶν αἰτούμενος τήν προσκόμιση Ληξιαρχικῆς Πράξεως Γεννήσεως τοῦ Ἀναδόχου ἤ Πιστοποιητικό Βαπτίσεώς του, τό ὁποῖο βεβαιώνει ὅτι εἶναι βαπτισμένος Ὀρθόδοξος Χριστιανός καθώς καί Πιστοποιητικό Οἰκογενειακῆς Καταστάσεως ἤ Ληξιαρχική Πράξη Γάμου τοῦ Ἀναδόχου, γιά νά βεβαιωθεῖ ὅτι δέν εἶναι παντρεμένος μόνον μέ Πολιτικό Γάμο .

Ἐπιπλέον, ἐνημερωτικῶς ἀναφέρομεν ὅτι:

α) Οἱ ὑπ' ἀριθμ. 5487/19-5-1836 καί 814/1156/838/20-5-1955 Συνοδικοί Ἐγκύκλιοι ὁρίζουν ὅτι ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά εἶναι "εἷς  καί μόνος", ἐνῶ τυχόν ἕτερος ὑποβοηθεῖ τόν ἕνα (Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 2627/659/401/8-4-1997),

β) Ἡ ὑπ' ἀριθμ. 1554/4168/1138/27-6-1968 Συνοδική Ἐγκύκλιος κωλύει τούς Κληρικούς καί τούς Μοναχούς ἀπό τό νά γίνουν ἀνάδοχοι,

γ) Ὁ ΝΓ΄ Κανών τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ἡ  ὑπ' ἀριθμ. 52747/6835ΝΚ/199/27-1-1999 Συνοδική Ἐγκύκλιος ἀπαγορεύουν στούς γονεῖς νά ἀναδεχθοῦν κατά τήν βάπτιση τά παιδιά τους, καί

δ) Ἡ ὑπ' ἀριθμ. 2283/6901ΝΚ/1372/15-6-1999 Συνοδική Ἐγκύκλιος ὁρίζει ὅτι κατά τήν Βάπτιση ἐνηλίκων ἡ παράσταση ἀναδόχου δέν εἶναι ἀναγκαία.

            Ὑπενθυμίζομεν, ἐξ ἄλλου, ὅτι ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος προκύπτει πνευματική συγγένεια, ἡ ὁποία δημιουργεῖ κώλυμμα στή σύναψη γάμου μεταξύ τοῦ ἀναδόχου καί τῆς ἀναδεκτῆς του ἤ τῆς μητέρας της, ἤ ἀναλόγως, τῆς ἀναδόχου καί τοῦ ἀναδεκτοῦ της ἤ τοῦ πατέρα του (ΝΓ΄ Κανών τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὑπ' ἀριθμ. 3625/2383 ΝΚ/2050/17-11-1981 καί 2627/659/401/8-4-1997 Ἐγκύκλιοι τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί ὑπ' ἀριθμ. 42/25-7-2006 Ἐγκύκλιον Σημείωμα τῆς καθ' ἡμᾶς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς),  ἐνῶ ΔΕΝ ὑφίσταται κώλυμμα συνάψεως γάμου μεταξύ ἀναδεκτῶν βαπτισμένων ἀπό τόν ἴδιο ἀνάδοχο.

Πέραν τῶν ὡς ἄνω, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος περιγράφει τήν προσωπικότητα τοῦ αὐθεντικοῦ ἀναδόχου:

"Θέλετε νά ἀπευθύνουμε τώρα τό λόγο στούς ἀναδόχους σας, γιά νά μάθουν καί ἐκεῖνοι ποιῶν ἀμοιβῶν ἀξιώνονται, ἐάν δείξουν γιά ἐσᾶς πολλη φροντίδα καί ἀντιθέτως ποιά τιμωρία τούς ἀναμένει ἄν ἀμελήσουν;

Γιά νά τό ἐννοήσεις σκέψου, ἀγαπητέ, ἐκείνους πού γίνονται ἐγγυητές καί ἀνάδοχοι προσώπων πού δανείζονται χρήματα, ὅτι, περισσότερο ἀπό τόν ὑπεύθυνο καί δανειζόμενο, ἐκεῖνοι ὑφίστανται τήν ἀγωνία καί τόν φόβο. Ἄν, δηλαδή, αὐτός πού δανείστηκε, φανεῖ συνεπής, μέ τήν συνέπειά του κατέστησε ἐλαφρό τό φορτίο, πού ἀνέλαβε ὁ ἐγγυητής. Ἄν ἀντιθέτως φανεῖ ἀγνώμονας καί ἀσυνεπής, τότε τοῦ ἑτοίμασε τέλεια τήν καταστροφή. Γι' αὐτό καί ἕνας σοφός συμβουλεύει τά ἑξῆς: "Ἐάν ἐγγυηθῆς, ἑτοιμάσου νά πληρώσης" (Σοφ. Σειράχ η΄, 13). Ἐάν λοιπόν ὅσοι ἀναδέχονται ἄλλους γιά χρήματα εἶναι ἀπολύτως ὑπεύθυνοι γιά ὁλόκληρο τό ποσό, περισσότερο εἶναι ὑπεύθυνοι ἐκεῖνοι πού ἀναδέχονται ἄλλους καί ἐγγυῶνται γιά πνευματικά θέματα καί γιά τήν ἀρετή. Ναί, πολύ ἐνδιέφερον πρέπει νά ἐπιδεικνύουν γι' αὐτούς πού ἀναλαμβάνουν, προτρέποντάς τους, συμβουλεύοντάς τους, διορθώνοντας τά σφάλματά τους καί δείχνοντάς τους  πατρική ἀγάπη.

[Καί  συνεχίζει ὁ ἱερός πατήρ].

Ἄς μή νομίζουν αὐτοί, ὅτι τό νά εἶναι ἀνάδοχοι εἶναι τυπικό καί τυχαῖο πρᾶγμα, ἀλλά ἄς μάθουν καλά, ὅτι καί αὐτοί γίνονται συμμέτοχοι τῆς πνευματικῆς ὠφέλειας τῶν ἀναδεκτῶν, ἐάν μέ τίς συμβουλές τους τούς χειραγωγήσουν στήν ὁδό τῆς ἀρετῆς, καί ἄς γνωρίζουν πάλι ὅτι ἄν δείξουν ἀμέλεια καί ἀδιαφορία, θά ἐπιφέρουν στόν ἑαυτό τους μεγάλη καταδίκη. Γι' αὐτόν τόν λόγο καί ἐπικρατεῖ ἡ συνήθεια καί πατέρες ἤ μητέρες πνευματικούς νά τούς ὀνομάζουν αὐτούς τούς ἀναδόχους, γιά νά μάθουν πόση ἐπιμέλεια πρέπει νά δείχνουν γιά νά μορφώνουν πνευματικά ὅσους ἀναλαμβάνουν.

Διότι, ἐάν ἐκείνους πού δέν ἔχουν καμμία ἰδιαίτερη σχέση μέ ἐμᾶς, πρέπει νά τούς κινήσουμε τόν κύριο ζῆλο τῆς ἀρετῆς, πολύ περισσότερο ὀφείλουμε νά ἐπιτελέσουμε τό καθῆκον ἀπέναντι σ' ἐκεῖνον, τόν ὁποῖο ἀναδεχόμαστε ὡς πνευματικό μας τέκνο.  Γιά τόν λόγον, λοιπόν, αὐτόν μάθετε καί οἱ ἀνάδοχοι ὅτι δέν σᾶς ἀπειλεῖ μικρός κίνδυνος, ἐάν δείξετε στό καθῆκον αὐτό ἀμέλεια ( Ἰ. Χρυσοστόμου, Β΄ Κατήχησις).

Καί συμπληρώνει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης: "Ἄν ἤξεραν οἱ ἀνάδοχοι τί ὑπόσχονται καί τί μεγάλη εὐθύνη ἀναλαμβάνουν, δέν θά ἤθελαν νά βαπτίσουν, ἀκόμα κι  ἄν μέ θερμά παρακάλια τούς παρότρυναν".

Τά ὡς ἄνω, ἀσφαλῶς, δέν παρατίθενται γιά νά ἀποτρέψουν ἤ νά φοβίσουν τούς ὑποψήφιους Ἀναδόχους ἀπό τήν ἀνάληψη τῆς ἱεροῦ χρέους τους, ἀλλά περισσότερο γιά νά ἀφυπνίσουν τούς προσεγγίζοντας ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ τήν εὐθύνη τῆς ἀναδοχῆς.

bottom of page